Ο Φαύλος Κύκλος της Αγχώδους Διαταραχής

Ο Φαύλος Κύκλος της Αγχώδους Διαταραχής

Το άγχος αποτελεί την περισσότερο εξαπλωμένη διαταραχή στην εποχή μας.

Τα συμπτώματα της αγχώδους διαταραχής περιλαμβάνουν:

  • Αίσθηση νευρικότητας
  • Ένταση και σφίξιμο στο στομάχι
  • Άγχος
  • Αίσθηση φόβου/τρόμου
  • Ζωή σε αρνητικές καταστάσεις
  • Αδυναμία ύπνου
  • Υπερβολική σκέψη για μία κατάσταση
  • Ανησυχία, ταραχή και υπερκινητικότητα
  • Αδυναμία συγκέντρωσης

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το «άγχος» σαν μία «ευκαιρία», μέσα από την οποία θα μετατρέψουμε την αίσθηση του ποιοι είμαστε. Μπορούμε να γίνουμε ο Ωκεανός που θα συμπεριλάβει τα κύματα (του άγχους). Ασφαλώς υπάρχουν τα κύματα που πηγαίνουν κι έρχονται, αλλά υπάρχει χώρος γι’ αυτά.

Αυτό που παρατηρούμε με την αγχώδη διαταραχή, είναι ένας κύκλος.   

Υπάρχουν οι σκέψεις άγχους ή φόβου που πυροδοτούν συναισθήματα στο σώμα: fight or flight, σφίξιμο στο στομάχι, δυσαρέσκεια. Αυτά με τη σειρά τους παράγουν περισσότερες σκέψεις φόβου και άγχους, που μας βάζουν ξανά από την αρχή σε αυτόν τον φαύλο κύκλο.

Η ζωή ενός συναισθήματος διαρκεί για πολύ λίγο. Ο λόγος που αισθανόμαστε ότι συναισθηματικά βρισκόμαστε σε μία κατάσταση από την οποία δεν μπορούμε να βγούμε, είναι οι σκέψεις. Οι σκέψεις πυροδοτούν συναισθήματα, που με τη σειρά τους πυροδοτούν κι άλλες σκέψεις. Έτσι καταλήγουμε σε φαύλο κύκλο.

Είναι στη φύση του ανθρώπου να σκέφτεται τι μπορεί να πάει στραβά. Από τα πανάρχαια χρόνια λειτουργούσε με το ένστικτό επιβίωσης για να προστατέψει τον εαυτό του από τα θηρία.

Αν κοιτάξει κάποιος τις ειδήσεις, θα καταλάβει ότι η κουλτούρα μας είναι γεμάτη φόβο. Έχουμε γίνει εμμονικοί με αυτόν και εστιάζουμε σε οτιδήποτε κακό. Είτε γινόμαστε επιθετικοί, είτε κλεινόμαστε στον εαυτό μας.

Η ΣΥΝΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ

  • Πώς βγαίνουμε από τη συνήθεια του να είμαστε αγχωμένοι;

Αλλάζοντας τα πιστεύω και τις πεποιθήσεις μας.

Τα «πιστεύω» δημιουργούν τις σκέψεις μας. Οι σκέψεις προκαλούν τις πράξεις, οι πράξεις καθορίζουν τον χαρακτήρα μας και έτσι δημιουργείται το πεπρωμένο μας.

Αυτή είναι η φυλακή στην οποία παγιδευόμαστε! Και το πρόβλημα είναι ότι ταυτιζόμαστε με αυτές τις σκέψεις, επηρεάζοντας το σώμα, το νευρικό μας σύστημα αλλά και ολόκληρη την ύπαρξή μας.

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΟΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΟ ΑΓΧΟΣ

  • Εφόσον αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει άγχος στη ζωή μας, μπορούμε να το επιτρέψουμε να υπάρχει για κάποιο χρονικό διάστημα, έτσι ώστε να εμβαθύνουμε την παρουσία μας και την προσοχή μας σε αυτό και να αντιληφθούμε τις επιπτώσεις του.
  • Ερευνούμε και παρατηρούμε την αίσθηση που αφήνει στο σώμα μας. Βάζουμε τα χέρια στην καρδιά και η διερεύνηση των αισθήσεων γίνεται μια περισσότερο ευγενική διαδικασία.
  • Αφού εντοπίσουμε το αγχώδες μας κομμάτι, αναζητούμε να κατανοήσουμε τι χρειάζεται. Μπορείτε να μιλήσετε με το αγχωμένο παιδί που βρίσκεται μέσα σας και να το βοηθήσετε να χαλαρώσει.
  • Αποδεχόμαστε ότι σε όλο αυτό δεν είμαστε μόνοι.

Χρειάζεται να μετατρέψουμε την ταυτότητά μας από ένα αγχώδες άτομο, σε ένα ευρύτερο πεδίο επίγνωσης και συμπόνιας.

Αναλογιστήκατε ποτέ, ποια θα ήταν η ζωή σας χωρίς το άγχος της τελειομανίας;

Ποιος θα ήσασταν;

Μήπως θα ήσασταν περισσότερο δημιουργικοί; Με περισσότερη αυτοπεποίθηση;

Βοηθάει πολύ να κατανοήσετε και να πείτε στον εαυτό σας: «Είναι απλά άγχος». Πρόκειται για μια κατάσταση που είναι διάχυτη σε όλο τον κόσμο. Σε τόσους ανθρώπους.

Και ίσως, αντί να έχουμε εμμονή με τις αγχωτικές σκέψεις, χρειάζεται να έρθουμε σε επαφή με αυτό που νιώθουμε, διερευνώντας το και προσφέροντάς του αυτό που έχει ανάγκη.

Με αυτόν τον τρόπο παύετε να ταυτίζεστε με το άγχος ή τον αγχωμένο σας εαυτό και αρχίζετε να είστε ξανά ο Ωκεανός και όχι το κύμα.

Θωρακιστείτε απέναντι στο άγχος:

  1. Εστιάστε στην αναπνοή σας και παρατηρήστε τη θέση σας στο παρόν, τις σκέψεις και τα συναισθήματα σας, φέρνοντας εσωτερική ισορροπία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αποδυναμώνονται οι αρνητικές σκέψεις και τα συναισθήματα που προκαλούν.
  2. Κρατήστε ανοιχτό το νου σας απέναντι σε αυτό που συμβαίνει, γιατί έτσι θα μπορέσετε να αντιληφθείτε καλύτερα και πιο ουσιαστικά την κατάσταση.
  3. Αντιληφθείτε ότι δεν είστε ο αγχωμένος σας εαυτός και οι αρνητικές σκέψεις που έρχονται και φεύγουν. Η μοναδικότητά της ύπαρξής σας μπορεί να ελέγξει τις αντιδράσεις σας και να μην γίνεται θύμα των καταστάσεων.

Αναγνωρίζοντας τους φόβους μας

Ο φόβος από μόνος του, δεν είναι ένα αρνητικό συναίσθημα. Αντίθετα, όταν συνδυάζεται με ευφυία μας προειδοποιεί για καταστάσεις που μπορεί να μας βλάψουν. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν βρισκόμαστε σε χρόνια κατάσταση φόβου και συνεχώς πιστεύουμε ότι κάτι κακό πρόκειται να συμβεί, ότι κάτι πάει λάθος και είναι μονίμως ενεργοποιημένη η αντίδραση της «μάχης ή φυγής» (fight or flight syndrome).

Όταν βρισκόμαστε λοιπόν στην ακραία αυτή φοβική κατάσταση, γινόμαστε ανασφαλείς. Πιστεύουμε ότι δεν θα τα καταφέρουμε, ότι θα αποτύχουμε, ότι δεν είμαστε αρκετοί, και ότι πάντα κάτι θα πάει στραβά.

Όταν δεν έχουμε επίγνωση του φόβου μας, πονάμε και υποφέρουμε γιατί ελέγχει τη συμπεριφορά, τις σκέψεις, και τη συνολική εμπειρία της ύπαρξής μας. Το να αποφεύγουμε να τον δούμε κατάματα, σημαίνει ότι θα εμφανιστεί με μια άλλη μορφή, είτε ως κατάθλιψη, θυμός, αρρώστια, ντροπή, επιθετικότητα, προσκόλληση, ή με τη μορφή εξαρτήσεων.

Το πλέον σημαντικό σε αυτή την κατάσταση, είναι να συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει. Η πρακτική για να έχουμε επίγνωση του τι μας συμβαίνει και να διακόψουμε τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα που μας καθηλώνουν από το φόβο, είναι η παύση, η παρατήρηση των σωματικών μας αισθήσεων, των συναισθημάτων και πώς όλα αυτά εκδηλώνονται τελικά στη συμπεριφορά μας .

Πώς δουλεύουμε με τους φόβους που έρχονται στην επιφάνεια και εκδηλώνονται; Πώς μπορούμε να επικοινωνήσουμε μαζί τους;

Το πρώτο πράγμα που κάνουμε όταν καλούμε τον φόβο να βγει στην επιφάνεια, είναι να σκανάρουμε και να αισθανθούμε σε φυσικό επίπεδο την αίσθηση που αφήνει στο σώμα μας.

Εκεί, ο φόβος εκδηλώνεται σε τρία σημεία κλειδιά:

  • Στον αυχένα
  • Στο στήθος
  • Στην κοιλιά

Βοηθάει να αρχίσουμε να τον αναγνωρίζουμε, αντί να του αντιστεκόμαστε και να «κλειδώνουμε».

Μπορείτε να κάνετε τις εξής ερωτήσεις στον εαυτό σας:

-Τι είναι αυτό που πραγματικά ζητάει την προσοχή μου;

-Τι είναι αυτό που με τίποτα δεν θα ήθελα να νιώσω;

Με αυτόν τον τρόπο, θα φωτίσετε και θα διασαφηνίσετε περισσότερο το πού έχει την τάση να εστιάζει η προσοχή σας. Χρειάζεται να εξερευνήσετε και να δώσετε όνομα σε αυτά που παρατηρείτε. Κάτι που μπορεί να σας βοηθήσει όταν αρχίζετε να γνωρίζεστε με τους φόβους σας, είναι το να θυμάστε να μένετε ανοιχτοί. Να επικοινωνείτε μαζί τους.

Σε άλλους ανθρώπους βοηθάει η γείωση. Αντί να εστιάζουν στην ευαλωτότητα, επικεντρώνονται στο μεγαλείο της ύπαρξής τους στη γη.

Σε άλλους πάλι, βοηθούν συγκεκριμένες τεχνικές αναπνευστικών ασκήσεων, με τις οποίες τον κατευνάζουν. Αισθάνονται πού είναι ο φόβος και αναπνέουν μαζί του.

Αυτοί είναι κάποιοι τρόποι για να επικοινωνήσουμε με τον φόβο από τον οποίο τακτικά τρέχουμε να ξεφύγουμε.

Η πτυχή της ευγένειας και της αγάπης

Πώς μπορούμε να αφυπνίσουμε τις ποιότητες της ευγένειας και της αγάπης ώστε να συμπεριλάβουνε μέσα τους τον φόβο;

Κλείστε τα μάτια και ελάτε σε επαφή με την αναπνοή σας. Πάρτε μερικές βαθιές αναπνοές, εισπνέοντας από την μύτη και εκπνέοντας από ανοιχτό στόμα, βγάζοντας ίσως κάποιον ήχο, απελευθερώνοντας όλη τη συσσωρευμένη ένταση από την περιοχή.

Επιστρέψτε στη φυσική ροή της αναπνοής σας, καθώς εισέρχεται και εξέρχεται από τα ρουθούνια σας, επιτρέποντας την να επανέλθει στον φυσιολογικό της ρυθμό και παρατηρήστε…

Όταν είστε έτοιμοι, εισπνεύστε και ελάτε σε επαφή με ένα κύμα στην περιοχή της καρδιάς.

Εκπνεύστε και το κύμα αυτό θα ανήκει στον ωκεανό.

Ο φόβος ανήκει σε έναν απέραντο αλλά στοργικό χώρο. Έναν χώρο καρδιάς. Με οδηγό την αγάπη που καλλιεργείτε, αυτό που κάνετε είναι να αγκαλιάζετε τον φόβο.

Η παρουσία της αγάπης και του μεγαλείου της, μας επιτρέπει σε αυτήν τη διαδικασία να εμπιστευτούμε τον ωκεανό.

Το κύμα, που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ο φόβος, θα ξανάρθει, αλλά εμπιστευόμαστε κάτι μεγαλύτερο από αυτό, τον ωκεανό που το συμπεριλαμβάνει.

ΑΡΑ:

Προκειμένου να κατευνάσουμε τον φόβο και τις αντιδράσεις που προκαλεί, χρειαζόμαστε τις δύο παρακάτω πτυχές:

Α) Αρχικά, να φέρουμε την επίγνωση στον φόβο και να αναγνωρίσουμε την ύπαρξή του και στη συνέχεια, να επικοινωνούμε με το σώμα μας ώστε να αντιλαμβανόμαστε τι του προκαλεί.

Β) Χρειαζόμαστε ευγένεια και να καλλιεργήσουμε ποιότητες όπως ευαισθησία, τρυφερότητα και στοργή, που θα υπερκαλύψουν και θα συμπεριλάβουν το αίσθημα του φόβου.

Όταν κατακτούμε αυτά τα δύο, υπάρχει μια μετατόπιση στον εξελικτικό μας εαυτό, προς την πληρότητα της ύπαρξής μας.

Καλλιόπη Στρατάκη