Αναγνωρίζοντας τους φόβους μας

Ο φόβος από μόνος του, δεν είναι ένα αρνητικό συναίσθημα. Αντίθετα, όταν συνδυάζεται με ευφυία μας προειδοποιεί για καταστάσεις που μπορεί να μας βλάψουν. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν βρισκόμαστε σε χρόνια κατάσταση φόβου και συνεχώς πιστεύουμε ότι κάτι κακό πρόκειται να συμβεί, ότι κάτι πάει λάθος και είναι μονίμως ενεργοποιημένη η αντίδραση της «μάχης ή φυγής» (fight or flight syndrome).

Όταν βρισκόμαστε λοιπόν στην ακραία αυτή φοβική κατάσταση, γινόμαστε ανασφαλείς. Πιστεύουμε ότι δεν θα τα καταφέρουμε, ότι θα αποτύχουμε, ότι δεν είμαστε αρκετοί, και ότι πάντα κάτι θα πάει στραβά.

Όταν δεν έχουμε επίγνωση του φόβου μας, πονάμε και υποφέρουμε γιατί ελέγχει τη συμπεριφορά, τις σκέψεις, και τη συνολική εμπειρία της ύπαρξής μας. Το να αποφεύγουμε να τον δούμε κατάματα, σημαίνει ότι θα εμφανιστεί με μια άλλη μορφή, είτε ως κατάθλιψη, θυμός, αρρώστια, ντροπή, επιθετικότητα, προσκόλληση, ή με τη μορφή εξαρτήσεων.

Το πλέον σημαντικό σε αυτή την κατάσταση, είναι να συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει. Η πρακτική για να έχουμε επίγνωση του τι μας συμβαίνει και να διακόψουμε τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα που μας καθηλώνουν από το φόβο, είναι η παύση, η παρατήρηση των σωματικών μας αισθήσεων, των συναισθημάτων και πώς όλα αυτά εκδηλώνονται τελικά στη συμπεριφορά μας .

Πώς δουλεύουμε με τους φόβους που έρχονται στην επιφάνεια και εκδηλώνονται; Πώς μπορούμε να επικοινωνήσουμε μαζί τους;

Το πρώτο πράγμα που κάνουμε όταν καλούμε τον φόβο να βγει στην επιφάνεια, είναι να σκανάρουμε και να αισθανθούμε σε φυσικό επίπεδο την αίσθηση που αφήνει στο σώμα μας.

Εκεί, ο φόβος εκδηλώνεται σε τρία σημεία κλειδιά:

  • Στον αυχένα
  • Στο στήθος
  • Στην κοιλιά

Βοηθάει να αρχίσουμε να τον αναγνωρίζουμε, αντί να του αντιστεκόμαστε και να «κλειδώνουμε».

Μπορείτε να κάνετε τις εξής ερωτήσεις στον εαυτό σας:

-Τι είναι αυτό που πραγματικά ζητάει την προσοχή μου;

-Τι είναι αυτό που με τίποτα δεν θα ήθελα να νιώσω;

Με αυτόν τον τρόπο, θα φωτίσετε και θα διασαφηνίσετε περισσότερο το πού έχει την τάση να εστιάζει η προσοχή σας. Χρειάζεται να εξερευνήσετε και να δώσετε όνομα σε αυτά που παρατηρείτε. Κάτι που μπορεί να σας βοηθήσει όταν αρχίζετε να γνωρίζεστε με τους φόβους σας, είναι το να θυμάστε να μένετε ανοιχτοί. Να επικοινωνείτε μαζί τους.

Σε άλλους ανθρώπους βοηθάει η γείωση. Αντί να εστιάζουν στην ευαλωτότητα, επικεντρώνονται στο μεγαλείο της ύπαρξής τους στη γη.

Σε άλλους πάλι, βοηθούν συγκεκριμένες τεχνικές αναπνευστικών ασκήσεων, με τις οποίες τον κατευνάζουν. Αισθάνονται πού είναι ο φόβος και αναπνέουν μαζί του.

Αυτοί είναι κάποιοι τρόποι για να επικοινωνήσουμε με τον φόβο από τον οποίο τακτικά τρέχουμε να ξεφύγουμε.

Η πτυχή της ευγένειας και της αγάπης

Πώς μπορούμε να αφυπνίσουμε τις ποιότητες της ευγένειας και της αγάπης ώστε να συμπεριλάβουνε μέσα τους τον φόβο;

Κλείστε τα μάτια και ελάτε σε επαφή με την αναπνοή σας. Πάρτε μερικές βαθιές αναπνοές, εισπνέοντας από την μύτη και εκπνέοντας από ανοιχτό στόμα, βγάζοντας ίσως κάποιον ήχο, απελευθερώνοντας όλη τη συσσωρευμένη ένταση από την περιοχή.

Επιστρέψτε στη φυσική ροή της αναπνοής σας, καθώς εισέρχεται και εξέρχεται από τα ρουθούνια σας, επιτρέποντας την να επανέλθει στον φυσιολογικό της ρυθμό και παρατηρήστε…

Όταν είστε έτοιμοι, εισπνεύστε και ελάτε σε επαφή με ένα κύμα στην περιοχή της καρδιάς.

Εκπνεύστε και το κύμα αυτό θα ανήκει στον ωκεανό.

Ο φόβος ανήκει σε έναν απέραντο αλλά στοργικό χώρο. Έναν χώρο καρδιάς. Με οδηγό την αγάπη που καλλιεργείτε, αυτό που κάνετε είναι να αγκαλιάζετε τον φόβο.

Η παρουσία της αγάπης και του μεγαλείου της, μας επιτρέπει σε αυτήν τη διαδικασία να εμπιστευτούμε τον ωκεανό.

Το κύμα, που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ο φόβος, θα ξανάρθει, αλλά εμπιστευόμαστε κάτι μεγαλύτερο από αυτό, τον ωκεανό που το συμπεριλαμβάνει.

ΑΡΑ:

Προκειμένου να κατευνάσουμε τον φόβο και τις αντιδράσεις που προκαλεί, χρειαζόμαστε τις δύο παρακάτω πτυχές:

Α) Αρχικά, να φέρουμε την επίγνωση στον φόβο και να αναγνωρίσουμε την ύπαρξή του και στη συνέχεια, να επικοινωνούμε με το σώμα μας ώστε να αντιλαμβανόμαστε τι του προκαλεί.

Β) Χρειαζόμαστε ευγένεια και να καλλιεργήσουμε ποιότητες όπως ευαισθησία, τρυφερότητα και στοργή, που θα υπερκαλύψουν και θα συμπεριλάβουν το αίσθημα του φόβου.

Όταν κατακτούμε αυτά τα δύο, υπάρχει μια μετατόπιση στον εξελικτικό μας εαυτό, προς την πληρότητα της ύπαρξής μας.

Καλλιόπη Στρατάκη

Πώς οι πρακτικές mindfulness μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του στρες

Πριν δούμε με ποιον τρόπο οι πρακτικές Mindfulness βοηθούν στη μείωση του άγχους, ας εξετάσουμε ένα κύριο συστατικό του:  Τον φόβο.

Η αναμονή για κάτι άσχημο αποτελεί το βασικό συστατικό του φόβου, καθώς η σκέψη μας είναι επικεντρωμένη στο τι μπορεί να πάει στραβά. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι υποφέρουμε κατά τη διάρκεια της ζωής μας και στη διαδρομή που διανύουμε προκειμένου να πραγματοποιήσουμε τα θέλω μας.

Τι συμβαίνει λοιπόν, όταν πιστεύουμε ότι κάποια προβληματική κατάσταση μας περιμένει; Το σώμα μας είναι σε ένταση, το μυαλό και η σκέψη μας λειτουργεί εμμονικά, αντί να αντιμετωπίζουμε με ανοιχτό μυαλό οτιδήποτε συμβαίνει στη ζωή μας. Έτσι, αναμασάει και ανακυκλώνει τις ίδιες αρνητικές σκέψεις, ενώ παράλληλα εκκρίνονται κορτιζόλη και άλλες στρεσογόνες ορμόνες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να υπάρχει λιγότερη δραστηριότητα στον μετωπιαίο φλοιό, που σημαίνει ότι έχουμε λιγότερη ορθολογική σκέψη, λιγότερη ενσυναίσθηση, λιγότερη επίγνωση.

Όταν λοιπόν συμβαίνει αυτό, οι επιλογές και η συμπεριφορά μας καθοδηγούνται από τον φόβο. Σκεφτείτε πως όταν κάτι τέτοιο συμβαίνει κατ’ επανάληψη και για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε φτάνουμε σε ακραίες φοβικές αντιδράσεις, ξεχνώντας την πληρότητα της ύπαρξής μας.

Πώς οι πρακτικές Mindfulness μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του στρες

Αρχικά, είναι απαραίτητο να εστιάσετε στο παρόν, καθώς οι σκέψεις που σας μετακινούν στο παρελθόν ή το μέλλον, έχουν την τάση να ανατροφοδοτούν τις ίδιες αρνητικές σκέψεις και δεν σας επιτρέπουν να ανακουφιστείτε από το στρες.

  • Παρατηρήστε τις σκέψεις σας. Αναγνωρίστε ότι αυτό που συμβαίνει εκείνη τη στιγμή είναι μια αρνητική σκέψη και τίποτα παραπάνω. Αυτή και μόνο η αναγνώριση, είναι αρκετή για να μικρύνει την επίγευση του αρνητικού συναισθήματος που προκλήθηκε.
  • Μην αντιδράτε σπασμωδικά σε αυτό που σας συμβαίνει. Καλό είναι να μπείτε σε κατάσταση pause, και να σκεφτείτε την ιδανική λύση με ηρεμία και καθαρό μυαλό.
  • Μείνετε σε ησυχία για λίγες στιγμές με τον εαυτό σας στο «παρών».
  • Φροντίστε τις ανάγκες του σώματός σας. Αν νιώθετε κάπου σφίξιμο ή ένταση, ξεμπλοκάρετε το σώμα σας με τις κατάλληλες ασκήσεις που θα ανακουφίσουν την περιοχή.
  • Καλλιεργήστε τη συναισθηματική σας νοημοσύνη προκειμένου να αντιλαμβάνεστε καλύτερα τα αισθήματα των συνανθρώπων σας αλλά και να νιώθετε συμπόνια για τον εαυτό σας και τους άλλους.
  • Παραδώστε τον εαυτό σας στην αγάπη και ενώστε τα δύο παρακάτω σκέλη:

-Το Mindfulness, την επίγνωση και την αναγνώριση του τι σας συμβαίνει την παρούσα στιγμή, και

-Το Heartfulness, το να είστε συμπονετικοί και με ένα αίσθημα αποδοχής και αγάπης να φροντίζετε αυτό που παρατηρήσατε και σας συμβαίνει.